En önemli ekonomik ve ulaştırma güzergahı olan “Bir kuşak, bir yol”un geliştirilmesinde, Çin-Avrupa-Çin güzergahındaki demiryolu taşımacılığı giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Daha önce nakliyatçıların yüzde 90’ı daha ekonomik olduğu için denizyolunu tercih ediyorken şimdi demiryolu giderek daha fazla tercih ediliyor. AsstrA-Associated Traffic AG Çin birimi Yöneticisi Dmitry Pohodenko ile Çin'den demiryolu taşımacılığının özellikleri ve gelişim beklentileri üzerine konuştuk.
Belarus Demiryolarına’na göre, 2017’de Çin’e Avrupa’ya giden ve Belarus’tan geçen transit trenlerin sayısı 2016’ya nazaran yüzde 60 arttı. Dmitry, demiryolu taşımacılığındaki bu büyümeyi nasıl açıklaya bilirsiniz?
Bunun başlıca sebebi, İpek Yolu üzerindeki karayolu güzergâhlarının gelişiminin, Çin'in planlanan ekonomik modeli çerçevesinde çok şey ifade eden bir devlet inisiyatifi olmasıdır. Gerekli taşımacılık ve lojistik tesislerinin hızlı bir şekilde oluşturulması, Avrupa yönünde faaliyet gösteren demiryolu işletmecileri için sübvansiyonların verilmesi, Rusya, Kazakistan, Belarus ve Polonya gibi İpek Yolu güzergahında bulunan ülkelerin demiryolu altyapılarının geliştirilmesine yönelik yatırımlar da nedenler arasındadır. Çin Devlet Konseyi'nin planlarına göre 2020 yılına kadar Çin ve Avrupa arasında 5 binden fazla trenin hareket etmesi gerekiyor. Yerel yöneticiler de bu hedeflere ulaşmak için azami çaba harcıyor. Her geçen gün daha fazla istasyon Avrupa be Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) yönüne tren seferleri başlatıyor. Bu gün Çin ile 12 ülkenin 35 şehri ile düzenli tren seferleri hayata geçirilmektedir.
Demir İpek Yolu'nun bir Çin inisiyatifi olduğu ve herkesten önce de Çin tarafından desteklendiğini açıkça belirtmemiz gerekir. Çin sübvansiyonları ve bu ülkeden gelen yükler olmasa Çin-Avrupa yönündeki demiryolu taşımacılığı bu hızda gelişemezdi.
Siz müşterilerinize denizyolu ile eşit olarak demiryolu ulaşımını da öneriyor musunuz?
Demiryolu ile yük taşımacılığı genel bir kavramdır. Burada ne tür bir taşımanın söz konusu olduğunu bilmemiz gerekir. Tek konteyner mi, vagon gönderileri veya hızlandırılmış konteyner trenleri ile ulaşım mı? Ulaşım coğrafyası ve kargo tipi belirleyicidir.
Konteynerler hakkında konuşursak, bu alanda oturmuş bir düzen var ve mallar istikrarlı bir şekilde taşınmaktadır. Fiyatlar ve taşıma süresi de denizyoluna göre daha iyidir. Taşıma genellikle 40’lık, belirli oranda da 20’lik konteynerlerde gerçekleştiriliyor. Eğer taşıma 20’lik konteynerde yapılacaksa o zaman en az 2 adet 20 feet’lik konteynerin bulunması şarttır. Neredeyse her tür yükü taşımak mümkündür. Belirli bir sıcaklık rejimi olan ürünler için dizel jeneratörü ile donatılmış soğutmalı konteynerler ile nakliye yapmak mümkündür. Eğer konteyner tek bir jeneratör ile donatılmışsa o zaman bu konteynerin tek de taşınması mümkündür. Eğer soğutmayı dizel vagon gerçekleştiriyorsa o zaman en az 6 konteyner gereklidir. Burada bazı zorluklar var çünkü çok az insan bir kerede 6 konteyner için yük taşıyacağını garanti edebilir.
Tam konteynerlere ek olarak, parsiyel yükler de taşıyoruz. ADR yüklerin yanı sıra lityum piller gibi herhangi bir tehlike sınıfına ait yükleri ise taşımıyoruz. Bu tür yüklerin taşınması, taşırken ve istasyonlarda beklerken yangın ve patlamaya neden olma ihtimalleri dolayısıyla yasaktır.
Vagonlar, Kuzey rotası (Zabaykal’dan geçerek) ve Güney rotası (Kazakistan’dan geçerek) olmakla iki başlıca güzergah üzerinden hareket etmektedir. Bana göre Avrupa’ya demiryolu taşımacılığı henüz kendisini ispat etmiş değil. Vagonlarla Kazakistan ve Orta Asya'ya, Urallara ve Moskova bölgesine taşıma gerçekleştirilebilir.
Hızlandırılmış konteyner trenleri başlangıçta, Çin'de üretim noktaları bulunan büyük Avrupalı üreticiler kullandı. Aslında, bunlar uluslararası ama düzensiz demiryolu taşımacılığıydı. Herkesin kullanımına açık trenler ise daha sonralar ortaya çıktı.
Trenler neden hızlandırılmış sayılıyor? Bir trenin, planlanan çıkış ile varış noktası arasındaki yol, örneğin, Chenzhou – Malaşeviç / Hamburg /Varşova güzergahı yolculuk süreci 12-16 gün alır. Hızlı trenlerde doğrudan hareket ediyor ve deniz ulaşımında olduğu gibi yük boşaltma olmadığı için zaman kaybı yaşanmıyor.
Hızlandırılmış trenlerin bazı özellikleri vardır. Çin’den kalkan hızlandırılmış trenlerin ücretleri, hareket ettikleri ve vardıkları istasyonlara göre farklılık göstermektedir. Burada Çin’e has ticaret kendisini göstermektedir. Çünkü tek bir fiyat yoktur. Farklı satıcılarda aynı hizmetin bedeli 1,5 kata kadar değişebilir.
Hızlandırılmış trenler ideal bir çözüm müdür?
Hızlandırılmış trenler herkes için çözüm değildir. Hızlandırılmış trenler deniz ulaşımından daha pahalı fakat hava ulaşımından daha ucuzdur. Bu hizmeti, sermayenin çalışmasının önemli olduğu, üretimlerinde kesinti veya geç teslimatı asla kabul etmeyen müşterilerimize öneriyoruz.
Örnek olarak yeni nesil iPhone telefonlarını veya yılbaşı hediyelerinin taşınmasını alalım. Müşterimizin ürünün kendisine ulaştırılmış ve dağıtımı çoktan yapılmıştır. Fakat rakibinin malları ise hala denizdedir. Bir günlük gecikme bile çok pahalıya mal olabilir. İş, paranın sürekli çalışması gerektiği şekilde kuruludur. Bu şekilde müşterilerimize alternatif programlar sunarak yardımcı oluyoruz. Havayolundan daha ucuza ve deniz yolundan daha hızlı teslimata ihtiyacınız olduğunda en uygun çözüm hızlandırılmış trenlerdir.