Vitali Eremenco
Tüm dünyada sürücü yetersizliği kritik oranlara ulaşmış durumda ve tedarik zincirlerinin işlevsel istikrarını ve halihazırda pandemi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve yükselen enflasyon oranlarından etkilenmiş olan bir ekonomiyi tehlikeye atıyor.
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği'nin (IRU) 2021 raporuna göre, Avrupa, ABD, Meksika, Arjantin, Orta Asya ve Güney Doğu Asya'da böllerinde 2,6 milyonun üzerinde kamyon şoförü açığı bulunmaktadır. Mevcut istihdamın en yüksek oranı %18 ile Avrasya'da ve %15,4 ile Türkiye'de bulunuyor. Avrupa ülkelerinde 425.000 nakliye operatörü açığı bulunmaktadır ve 2023 yılı sonuna kadar bu rakam %14 oranında artış göstermesi beklenmektedir.
2020-2021 yıllarında Avrupa'da şoförler için boş pozisyon sayısı %42 oranında artmıştır. Birleşik Krallık'ta 100.000, Polonya ve Almanya'da 80.000 ve Romanya'da 71.000 taşıyıcı açığı bulunmaktadır. Meksika'da boş pozisyonlarda %30'luk bir artış görülürken, Çin'de %140'lık rekor bir artış kaydedilmiştir.
Yukarıdaki istatistikler, taşımacılık hizmetlerine olan talebin yüksek seviyelerde kalmasına rağmen sürücü olarak çalışmanın cazibesinin azaldığını göstermektedir. Bu durum aşağıdaki faktörlerden kaynaklanmaktadır:
Lack of young employees
By 2026, the number of vacancies for truck drivers in Europe will rise to 60% due to the retirement of truckers and the lack of a younger generation in the profession. Drivers under the age of 25 make up 6-7 percent of the trucking industry in many regions, and drivers over 55 make up five times that number, except in China and Mexico. In the U.S. and European countries, older operators account for one-third of the total number of professionals. The highest average age is in Europe, at 47.
Genç çalışan eksikliği
2026 yılına kadar, Avrupa'da kamyon şoförlerinin emekli olması ve bu meslek dalında arkadan gelen genç neslin olmaması nedeniyle, açık pozisyon sayısı %60 oranına ulaşması beklenmektedir. Birçok bölgede 25 yaş altı sürücüler kamyon sektörünün yüzde 6-7'sini oluştururken, Çin ve Meksika hariç 55 yaş üstü sürücüler bu sayının beş katını oluşturuyor. ABD ve Avrupa ülkelerinde, yaşlı operatörler toplam profesyonel sayısının üçte birini oluşturmaktadır. En yüksek yaş ortalaması 47 olarak Avrupa'dadır.
Kadın Sürücüler
Bazı bölgelerde artan kadın işsizliğine bulunmasına rağmen, kadınlar kamyon sürücülüğü mesleğinin hala küçük bir yüzdesini oluşturuyor. İspanya kadın işsizliğinde yüzde 14 ile Avrupa'da başı çekerken, ülkedeki kamyon sürücülerinin sadece yüzde 2'si kadın dır. Avrupa, Meksika, Arjantin, bazı BDT ülkeleri, Asya ve Ukrayna'da kadınlar sürücülerin %3'ünü oluşturuyor. ABD'de durum %8 ile biraz daha iyi görünürken Çin'de bu oran %5'tir.
Harsh working conditions
The labor shortage in the transportation industry is also related to harsh working conditions. Young people are discouraged by the lack of safe parking lots for sleepovers, long waiting times for loading and unloading, and inaccessible restrooms for drivers at loading and unloading points. In addition, international transport is associated with long stays away from home. Waiting in line at a European Union border crossing can take hours, days, or even weeks. Drivers also sometimes have to manually unload/load heavy goods.
Ağır çalışma koşulları
Taşımacılık sektöründeki bu işgücü açığı aynı zamanda ağır çalışma koşullarıyla da direkt ilgilidir. Genç sürücü adayları, yatıya kalacakları güvenli park yerlerinin olmaması, yükleme ve boşaltma için uzun bekleme süreleri ve yükleme ve boşaltma noktalarında sürücüler için erişilemeyen tuvaletler nedeniyle cesaretlerini kaybediyorlar. Üstelik, uluslararası taşımacılık işleri sürücünün evden uzakta uzun süre kalmasını da beraberinde getirmektedir. Bir Avrupa Birliği sınır kapısında sıra beklemek saatler, günler, hatta haftalar sürebilir. Sürücüler bazen ağır malları elle boşaltmak/yüklemek zorunda da kaldıkları da olmaktadır.
Asgari sürüş yaşı ve ehliyet maliyeti
Bazı AB ülkelerinde profesyonel sürücüler için asgari yaş hala 21 olarak belirlenmiş bulunmaktadır ve bu da okuldan ayrılan gençler için bir sorun teşkil etmektedir. IRU, eğitimin 17 yaşında başlamasıyla birlikte yaşın 18'e indirilmesi çağrısında bulunuyor. Lisans ve eğitim maliyetlerinin fazla olması da mesleğin cazibesini daha da azaltıyor. Örneğin Fransa'da kamyon ehliyeti almak 5.300 Euro'ya mal oluyor ki bu da ortalama aylık asgari ücretin üç katına tekabül etmektedir.
"Taşımacılık ve lojistik şirketleri taşıyıcı bulma konusunda zorluklarla karşılaşmaktadır. Polonyalı şirketler genellikle yabancı sürücülerle çalışıyor ve bu da dil engeli nedeniyle rahatsızlık oluşturmaktadır. Şirketimizde, hem müşterilere hem de taşıyıcılara daha yakın olabilmek için pazar koşullarını dikkate alıyor, gereksinimlere uyum sağlıyor ve yabancı dil becerilerine dikkat ediyoruz. Yerel pazarlara ilişkin anlayışımız nakliye süreçlerinin koordinasyonunu güçlendiriyoruz," diyerek sözlerini tamamlıyor Polonya'daki AsstrA Group'un Operasyon ve Karayolu Taşımacılığı Operasyonları Müdür Yardımcısı Vitali Eremenco.
Yazar: Kamila Rynkiewicz.